Yasalarla Kim Korunmalı (Koruyor!) (3)

Tüketici Hakem Heyetleri Kapatıldı

Tüketici Hakem Heyeti Kuruluşu ve görev alanı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu 66 maddesinde “- (1) Bakanlık, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezlerinde ve yeterlilik şartları yönetmelikle belirlenen ilçe merkezlerinde en az bir tüketici hakem heyeti oluşturmakla görevlidir” şeklinde belirlenmiş.

Tüketiciler ile satıcı ve sağlayıcılar arasında tüketici işleminden kaynaklanan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla 1995 yılında her il ve ilçe merkezinde en az bir tüketici hakem heyeti kurulmuştur. Tüketicilerin Hak aramalarında 23 yıllık tecrübe edinilmiş ve Bankaların Tüketicileri aldattığı günlerde tüketici hakem heyetleri, tüketicilerin ekonomik çıkarlarının korunması noktasında başarılı bir sınav vermiştir. Tüketici Hakem Heyeti 81’i ilde ve 921'i ilçede olmak üzere toplam 1011 tüketici hakem heyeti faaliyet gösteriyordu.

Ancak, aradan geçen süre içerisinde hakem heyetlerinin yapısının yeniden gözden geçirilerek günün gelişen ve değişen şartlarına uygun bir şekilde yeniden yapılandırılması ihtiyaç ve gerekliliği ortaya çıkmıştır denilerek Tüketici Hakem Heyetlerinin sayısı, 1 Ağustos 2018 tarihinden itibaren 1011'den 211'e düşürüldü.

Ticaret Bakanlık ’lığından konuya ilişkin yapılan açıklamada; “Bakanlık Makamının 09.07.2018 tarihli ve 35660763 sayılı onayıyla tüketici hakem heyetlerinin, nüfus yoğunluğu, başvuru sayıları, usul ekonomisi ve benzeri hususlar göz önünde bulundurularak yeniden yapılandırılması amacıyla, il merkezlerinde ya da yakın ilçelerde merkezler oluşturmak suretiyle hakem heyetleri bir araya getirilmiştir, 01.08.2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiş olup, 211 tüketici hakem heyeti karar mercii olarak yetkilendirilmiştir.”

“Tüketici Dernekleri Ve Tüketici Dernekleri Federasyonu konu ile ilgili yaptığı açıklamalarda; “2017 yılı sonlarına doğru gündeme getirilen Hakem heyetlerinin sayılarının azaltılması konusu ile ilgili biz tüketici dernek ve federasyonları bunun doğru bir uygulama olmadığını dile getirmemize rağmen her zaman olduğu gibi görüş ve önerilerimiz hiçbir şekilde dikkate alınmamıştır. Başvuru sayısının az olması ve Bakanlığa ekonomik bir yük getirdiği gerekçeleri ile kapatılan hakem heyetleri nedeniyle tüketicinin hak arama özgürlüğü de kısıtlanmıştır. Öncelikle belirtmek gerekir ki, hakem heyetleri bir ticarethane değildir, tam tersine Tüketicinin ekonomik çıkarlarının korunması için kurulmuştur. Vatandaşın hak aramasında görev yapanların maliyet düşünülerek tasarruf yapıldı denemez, yada bu gerekçe ile kapatılamaz”

…..

Hakem heyetlerinin kapatılması yerine, vatandaşların hizmeti en yakın birimden alması sosyal devlet ilkesi gereğidir. Anayasamızın 172.ci maddesi gereği Tüketicinin haklarını korumak la görevli Devlet, haksızlığa uğramış vatandaşlarımızın hakkını aramasının önünü açarak, başvuruları kolaylaştırmalı, Tüketicinin bilinçlenmesi ve haklarını araması için, Tüketici Derneklerinin İşlevinin artırılması yönünde de gerekli çalışmalar yapılarak, gerekli şartları taşıyan derneklerimizin de, vatandaşlarımızın ön müracaatı ve ilk çözüm yeri olması hususunda yetkilendirilmesi gerekir. (1)

“Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tarafından Alınan, İlçe Tüketici Hakem Heyetlerinin Kapatılması Yönündeki Karara Tepki Gösteren Bandırma Tüketicileri Koruma Derneği Başkanı Mehmet Tanrıkut, Uygulamadan Derhal Vazgeçilmesi Gerektiğini ve Bu Kararın Tüketiciyi Mağdur Edeceğini Söyledi.

Bandırmalı tüketiciler, bundan sonra mağduriyetlerini gidermek için Balıkesir İl Hakem Heyeti’ne başvurmak zorunda kalacaklardır. Bandırma’daki hakem heyeti, sadece başvuru almakla kalacaklardır. Aldıkları başvuruları Balıkesir’e gönderecekler ve kararları da Balıkesir verecektir. Bu tüketici adına uzun ve meşakkatli bir yol olacaktır. İl hakem heyetlerinde de ilçelerden gelen başvurular sebebiyle büyük yığılmalar yaşanacaktır. Sorunların çözümlenmesi uzun zaman alacaktır.”(2)

Tüketici Hakları Derneği Tüketici Hakem Heyetlerindeki yoğunluk ile ilgili açıklamasında ;Tüketici Hakem Heyetleri Tıkandı!. Sayın Tüketiciler, Tüketici hakem heyetleri tıkandı. Özellikle de Ankara başta olmak üzere, büyükşehirlerimizdeki tüketici hakem heyetleri tüketici şikâyetleri için ancak 8-12 ay sonra karar verebiliyorlar.(3)

Tüketici Hakem heyetlerinin kapatılması tüketicilerin lehine olmamış ve tüketiciler hak aramak için ilçeler arası yolculuk yapmak zorunda bırakılmış ve tüketiciler şikayetlerinden vaz geçmelerinin önü açılmıştır 29.06.2020

 

Ergün Kılıç

Tüketici Hakları Derneği
Genel Başkan Yardımcısı