Evrensel Tüketici Hakları Nelerdir.

Tüketiciler, beslenme, barınma, korunma, ısınma, aydınlanma, ulaşım ve haberleşme gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması için pek çok mal ve hizmet tüketmektedir. Günümüzde gelişen ve değişen teknolojiyle birlikte mal ve hizmetler olağanüstü çeşitlenirken, bir yandan da küreselleşen ve gelişen pazarda yüz binlerce mal ve hizmet tüketicinin albenisine sunulmaktadır. Tüketicilerin bilinçlenmesi, sağlıklı, güvenli kaliteli ve ekonomik ürünleri tercih etmeleri, alış verişlerini bilinçli yapmaları, üretici, imalatçı ve hizmet verenlerin tüketim etkinliğinin kalitesini artırmakta ve tüketicileri ekonominin en önemli aktörü haline getirmektedir.

Bilinçli Tüketici Olmak Nedir?

Hakkını aramak, sorumluluğunu bilmek, satın alacağı mal ve hizmetlerin seçiminde amaçına uygun davranmak, diğer tüketicilerin haklarına saygılı olmak, topluma çevreye duyarlı ve sosyal sorumluluğun farkında olmaktır.

Evrensel Tüketici Hakları

Evrensel Tüketici Hakları Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda 09.04.1985 tarihinde oy birliği ile kabul edilen Türkiye’nin de imza atmış olduğu Evrensel Tüketici Hakları şunlardır.

1. Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı;

Beslenme, barınma, ısınma, aydınlanma, içecek su bulma, ulaşım ve haberleşme gibi yaşamın devamı için gerekli olan temel ihtiyaçların karşılanması hakkı.

2. Sağlık ve Güvenliğin Korunması Hakkı;

Tüketicilerin tehlikeli ve riskli mal ve hizmetlere karşı korunması hakkı.  Piyasaya sunulan her türlü mal ve hizmetin yaşam ve sağlık açısından tüketicilere zarar vermeyecek kalite ve nitelikte olması zorunludur.

3. Ekonomik Çıkarların Korunması Hakkı;

Tüketicilerin çeşitli mal ve hizmetler arasında gelir düzeylerine göre kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme hakkı. Tekelciliğin olmadığı, serbest rekabet şartlarında tüketiciler istedikleri mal ve hizmetleri ucuz ve kaliteli olarak satın alabilmelidirler.

4. Bilgi Edinme Hakkı;

Tüketicilerin satın alacağı her türlü mal ve hizmetler ile bunları üreten ve satan kuruluşlara ait bilgilenme hakkı.  Tüketiciler satın aldıkları mal ve hizmetlerin özellikleri, kullanım ve bakım şartları ve risklerine karşı doğru ve eksiksiz olarak bilgilendirilmeli, üretici ve satıcının iletişim bilgileri ile satın aldıkları mal ve hizmetin teslimatının ne zaman ve nasıl olacağı konusunda bilgi sahibi olmalıdır.

5. Eğitilme Hakkı;

Tüketicilerin ekonomik faaliyetlerini yönlendirme, ihtiyaçlarını en uygun düzeyde karşılama ve serbest piyasa şartlarını tüketici lehine etkileme gücünü elde etmeye yönelik olarak eğitilme hakkı. Eğitim ile tüketicilerin ihtiyaç duydukları mal ve hizmeti satın alma ve kullanma becerileri gelişecek, çevreyi koruma bilinci oluşacak hak ve sorumlulukları konusunda duyarlılıkları artacaktır.

6.  Tazmin Edilme Hakkı;

Tüketicilerin, satın aldıkları mal ve hizmetlerin ayıplı eksik ve hatalı olmasından kaynaklanan zararların karşılanması hakkı. Satın alınan mal ve hizmetin ayıplı çıkması durumunda, malın iade edilmesi, yenisi ile değiştirilmesi, ayıplı hizmetin yeniden görülmesi ve ayıpların neden olduğu her türlü maddi, hukuki ve ekonomik zararların karşılanmasıdır.

7. Temsil Edilme Hakkı;

Tüketicilerin haklarını alabilmeleri ve koruyabilmeleri için bir araya gelerek güç birliği oluşturabilmeleri hakkı.  Tüketiciler, Tüketici Dernekleri ve Tüketici Vakıfları kurarak örgütlenmeli ve kendilerini ilgilendiren her konuda görüş ve düşüncelerini belirtebilmeli, gerektiğinde tüketiciler lehine piyasada baskı oluşturabilmelidir.

8. Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı;

Sağlık şartlarına uygun, ekolojik dengenin bozulmadığı temiz bir çevrede yaşama hakkı. Kirletilmeyen tertemiz hava, yeterli ve temiz su, yemyeşil bir alan. Sağlıklı ve kaliteli altyapı hizmetlerinin bulunduğu bir ortamda yaşamak bütün tüketicilerin hakkıdır. 20.03.2017