İklim Değişikliği İle Mücadelede Tüketici Bilinci Ve Sorumluluğu

İklim değişikliği dünyamızı tehdit etmekte

Dünyamızın her bölgesinde, seller, şiddetli kasırgalar, okyanus ve deniz suyu seviyelerinde yükselme, okyanusların asit oranlarında artış, buzulların erimesi gibi etkenler sonucunda bitkiler, hayvanlar ve ekosistemi ve İklim değişikliği insan topluluklarını ciddi risk altında koymakta olduğunu göstermektedir. Bu riskli yaşamda, üretim ve tüketim ilişkilerinin rolü yadsınamayacak kadar çoktur.

İklim Değişikliği Bir Sistem Sorunudur

Sanayi toplumu ekonomi ve sosyal yaşamdaki yeniliklerle tarihin en önemli dönüm noktalarından biri olmuştur. Sanayi devrimiyle birlikte ortaya çıkan makineleşme ile seri üretim hız kazanmıştır.

Birinci sanayi devrimi kömür enerjisine dayandırılmıştı, ikinci sanayi devrimi çelik, petrol ve elektriğin gelişmesiyle ayrıca ilk petrol kuyusu açılmış ve 1866'da ilk patlamalı motor keşfedilmiş.

Sanayi toplumları için doğa, enerji elde etmek üzere kontrol edilen bir nesneye dönüşmüştür. Tarihi süreç içerisinde teknoloji ve enerji kullanımı birbirine paralel bir yol takip etmektedir.

Sanayileşme enerjiye duyulan ihtiyaç giderek artmış, teknoloji kullanımı hayatın vazgeçilmez bir gerçeği haline gelmiştir. Artan nüfus ve genişleyen kapitalist ekonomik pazara bağlı olarak arz-talep zinciri içinde doğanın enerji kaynakları daha yoğun bir biçimde kullanılmaya başlanmıştır.

Üretimde makine ve teknoloji kullanımı enerji üretimine olan ihtiyacı artırmış, teknolojik atılımlar yoluyla tüketilen doğa bir yandan da kirletilmiş ve İklim Değişikliği Bir Sistem Sorunu haline gelmiştir

Enerji üretim ve tüketimi iklim değişikliğinde önemli bir yer tutmaktadır

Enerjinin başlıca unsuru olan elektrik enerjisi genellikle fosil yakıtlar ile hidrolik ve nükleer kaynaklardan elde edilen ikincil bir enerji türüdür. Dünya fosil kaynakları rezervinin %70’ini kömür, %14’ünü petrol ve %14’ünü de doğal gaz oluşturmakta ve Ülkemizin kısıtlı kaynaklarıyla artan enerji ihtiyacı karşılanamamaktadır.

İklim değişikliğiyle mücadele toplumsal işbirliğinden geçer

İklim değişikliği demokratik kitle örgütleri, yerel yönetimler, üniversiteler, meslek örgütleri ilgili diğer kuruluşların ortak mücadeleyi örgütlemesinde geçer

Bilinçli tüketici, haklarını hiçe sayan firmaların ürettikleri mal ve hizmetleri satın almayarak (Boykot ederek) satıcı/sağlayıcıların ticari yaşamlarını sonlandırabilir.  Tüketiciler olarak satın almazsam sen yaşayamasın mesajı vererek firmaların tüketicilerin sağlıklı çevrede yaşam  hakkına saygılı üretim yapmalarına yönlendirecektir.

Edremit Belediyesi’nin, Tüketici Hakları Derneği ile birlikte yürüttüğü Şehirlerde CO2 Salımını Azaltmak Amacıyla, “Enerji Kullanımında Tüketici Farkındalığı ve Sorumluluğu” Projesi, dayanışamaya bir örnektir.

Projenin amacı evlerde elektrik tüketimini azaltarak iklim değişikliğini önlemek için fakındalık oluşturmak açısından   “Enerji Verimliliği Eğitimleri” yapmasını önemsiyoruz.  Buna benzer projeler geliştirilmeli ve uygulamaya konmalıdır.

Bu tür projeler yerel yönetim-tüketici örgütleri işbirliği çevre dostu barınma, su, ulaşım, gıda, elektrik ve diğer yakıtların kullanımını konularında da yeni ponjeler uygulamaya konularak farkınalılığı artırıp kamu otoritesinin ve üretim yapan sanayiciyi iklim değişikliğiyle ilgili mücadeleyi teşvik edecektir.

İklim değişikliği mücadelesinde yapılan eğitimde evlerde elektrik tüketimini verimli hale getirmek

 Enerji tasarruflu ampul kullanalım. Tasarruflu lambalar normal lambalardan beş kat daha az enerji tüketirler ve on kat daha uzun ömürlüdürler. Enerji tasarruflu lambalar kullanarak aydınlatma maliyetini % 75 daha azaltılabilir.

Devlet Mücadeleyi Desteklemeli

Beyaz eşya ve elektronik ev aletleri satın alırken mümkün olduğu kadar A+++ tercih edilmelidir

Not; Avrupa başta olmak üzere dünyanın pek çok gelişmiş ülkesinde A+ ve A++ ürünler devlet tarafından özendirilmektedir..

Fırında gerekli olmadıkça ön ısıtma yapılmaması,

Bulaşık ve çamaşır makinesinin tam dolu çalıştırılması,

Çamaşırları açık havada kurutulması

Yiyecekleri soğuduktan sonra buzdolabına yerleştirilmesi,

Evlerde genel aydınlatma yerine kısmi aydınlatma kullanılmalı

Tüketiciler olarak kullanmadığımız elektrikli aletlerin fişini çekelim. Televizyon, bilgisayar ve telefon şarj aleti gibi elektrikli cihazlar beklemede olsalar bile elektrik enerjisi tüketirler.

Evimizin ısı yalıtımını güçlendirelim. Düzgün bir yalıtım enerji tasarrufunu önemli ölçüde etkiler. Çift veya üç camlı pencere ya da enerji tasarruflu kapı kullanabiliriz. Binalarımızı yalıtarak ısıtma ve soğutmak için harcadığımızı enerjiden %25 den %50 varan tasarruf sağlayabiliriz

 Pencereler ve kapılar evimizdeki ısının %25 inin kaybına neden olmaktadır. Pencere ve kapılarımızda ısı cam veya çift cam kullanarak ısı kaybımızı yarı yarıya azaltabiliriz.

Oturma odası sıcaklığı 21 derece yatak odası sıcaklığı ise 18 derece olmalıdır.

Isıtıcıların veya radyatörlerini önüne veya üzerlerine eşya konmamalıdır.( Çamaşır, mermer vs)

Güneş paneli kullanalım. Çatımıza güneş paneli taktırarak evimizi ve evde kullandığımız suyu güneş enerjisiyle ısıtalım.

Araba yerine toplu taşıma kullanalım. Yaşadığımız yerde okula ya da işe yürüyerek gitmek mümkün değilse kendi arabamız yerine toplu taşımayı tercih etmek karbon salınımını azaltacaktır. Şehirler veya ülkeler arası yolculuklarda mümkün olduğu sürece uçak yerine tren, otobüs veya vapur tercih etmeliyiz.

Yürüyelim veya bisiklet sürelim. Bu sayede hem enerji tasarrufu yapmış, hem sağlığımızı geliştirmiş, hem de çevreye yardım etmiş oluruz.

 Su tüketimi; düş süresini 1 dakika azaltmak yılda 5 ton su tasarrufu sağlayacaktır.

 Çamaşır veya bulaşık yıkamak için makine kullanımı tasarrufta önemli yer tutar

 Tuvaletlerde çift basmalı şifon kullanımı yarı yarıya su tasarrufu sağlar. Şifon içerisine yerleştirilecek 1,5 litrelik pet şişeyi su ile doldurarak konulması da su tasarrufu açısında önemlidir.

Atık yönetim başa bir tasarruf yönetim olarak kullanılabilir.  Daha az poşet, plastik pet şişe kullanılması. Geri dönüşüm için evde ayrışım yapmalı ve ilgili belediyelerin geri dönüşüm çalışmalarını teşvik etmeliyiz.

Tekrar dönüşümlü ürünleri tercih etmeliyiz.

Bu ve benzeri tüketici davranışları iklim değişikliğinde önemli rol oynayacaktır.

Yenilenebilir enerji çevre ve insan sağlığı açısından önemlidir

Ülkemiz, yenilenebilir enerji kaynaklarının çeşitliliği ve potansiyeli bakımından zengin bir ülkedir. Ülkemiz, birçok ülkede bulunmayan jeotermal enerjide dünya potansiyelinin %8 ’ine sahiptir.  Coğrafi konumu nedeniyle büyük oranda güneş enerjisi almaktadır. Türkiye, hidrolik enerji ve rüzgar enerjisi potansiyeli açısından da dünyanın sayılı ülkeleri arasında yer almaktadır. Bu enerji kaynaklarının maliyetleri oldukça azdır, yenilenebilir olduklarından dolayı tükenmezler ve konvansiyonel yakıtların aksine çevre ve insan sağlığı için önemli bir tehdit oluşturmazlar

Tüketici Örgütlüleri olarak

Ülkemizin yüksek yenilenebilir enerji üretim potansiyelinin var olduğunu biliyoruz. Enerji üretiminde yenilenebilir enerji kullanılmasını ve tüketicilerin de enerji verimliliği konusunda bilinçli ve sorumlu davranmasını üretici tüketici ve kamu otoritesi işbirliğinden yapması için mücadele ediyoruz.

Tüketim alışkanlıklarında yapılacak olumlu değişikliklerle enerjide tasarrufu ve hana haklının gelirinde tasarruf yaparken bir yandan da küresel ısınmaya karşı mücadele etmiş oluruz.

Örgütlü tüketici çevre dostu mallar ve hizmetlerin satın alınması, üretim yapan sanayicinin etkin verimli ve çevre dostu dönüştürülebilir ürünlerin üretilmesi için üretim ilişkisini gözden geçirilmesini sağlayacaktır.

Tüketimin azaltılması ve çevre üzerinde daha az etkisi olan ürünlerin ve hizmetlerin tüketilmesi, bu ürünlerin ve hizmetlerin üretiminde önemli bir rol oynayacaktır.25 10 2018

Ergün Kılıç
TÜDEF
Tüketici Dernekleri Federasyonu
Genel Sekreteri