Mesafeli Satış Sözleşmelerde Tüketici Hakları Nelerdir?

 30.11.2015

Geleneksel Ticaret Elektronik Ticarete Mi Dönüşüyor?

Dünyamız teknolojisinde bilgide ve iletişimde ki gelişmeler, geleneksel ticareti de etkisi altına aldı. Tüketici ve satıcı birbirlerini görerek alışveriş gerçekleştirdiği ve tüketicilerin ürünleri inceleyerek, deneyerek satın aldıkları geleneksel ticari alışkanlıklarımızda değişim baş göstermeye başladı. İnternetin hızla yaygınlaşması,  birçok ticari şirket mal ve hizmet üretimini, tanıtımını, satışlarını, dağıtımlarını ve ödeme işlemlerini bilgisayar ağları üzerinden yapmaya başladı.  Dünyamızdaki benzer değişimler mesafeli satışlarıyla çağın gereği olarak ticari hayatımıza girmiş oldu.

İnternetten Yapılan Sarışlarda Güven Sorunu mu var?

Tüketicilerin teknolojide ve iletişimdeki gelişmelere uyum sağlaması ile ticaret yapanların uyumu aynı oranda olmamıştır.   Bilgideki dengesizlik mesafeli sözleşmeleri de kötü niyetli satıcılar için fırsata dönüşmüştür.  Tüketiciler yaptıkları alışverişlerde bazı sorunlarla karşılaşmıştır. Bu sorunların başında güvenlik ve gizlilik sorunu gelmektedir. Ayrıca internet sitelerinde tüketicilere sunulan ürünlerle tüketicilerin sipariş ettikleri ürünlerde faklılıklar olduğu yapılan şikâyetlerle tarafımıza birçok kere bildirilmiştir.

Mesafeli Satış Sözleşmeleri ve Tüketici Hakları nelerdir?

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli satış Sözleşmeleri Yönetmeliği Mesafeli satış sözleşmelerini; ` “Satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dahil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmeler” olarak tanımlanmıştır.  İnternet üzerinden yapılan alışverişler de bu tanıma girmektedir.

Ön bilgilendirme zorunludur.

Tüketicinin Ayıplı Mal ve Hizmetle karşılaştığında karşısında bir muhatap bulunması ile ilgili olarak Satıcı veya sağlayıcının adı veya unvanı, varsa MERSİS numarası ve, satıcı veya sağlayıcının açık adresi, telefon numarası ve benzeri iletişim bilgileri ile varsa satıcı veya sağlayıcının adına ya da hesabına hareket edenin kimliği ve adresini de içeren bir ön bilgilendirme yapma zorunluluğu getirilmiştir.

Satıcı ve sağlayıcının ticarete konu olan mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam fiyatı, niteliği itibariyle önceden hesaplanamıyorsa fiyatın hesaplanma usulü, varsa tüm nakliye, teslim ve benzeri ek masraflar ile bunların önceden hesaplanamaması halinde ek masrafların ödenebileceği bilgisini vermesi gerekmektedir.

Satıcı veya Sağlayıcı ön bilgilendirme formunda Ödeme, teslimat, ifaya ilişkin bilgiler ile varsa bunlara ilişkin taahhütler ve satıcı veya sağlayıcının şikayetlere ilişkin çözüm yöntemlerini bildirmek durumundadır

Tüketicinin Cayma Hakkı vardır.

Tüketicinin Mesafeli satış sözleşmelerinde cayma hakkı bulunduğu, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkını kullanabileceği ve satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgiler, cayma bildiriminin yapılacağı açık adres, faks numarası veya elektronik posta bilgilerine de yer vermesi yasal zorunluluktur.

Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin ön bilgileri edindiğini kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak teyit etmesini gerekmektedir. Aksi halde sözleşme kurulmamış sayılır. Olduğu da ön bilgilendirme formunda yer alması gerekmektedir.

Tüketici Cayma Hakkı Süresi Ne Zamanına Dikkat Etmelidir.

Cayma hakkı süresi, hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde sözleşmenin kurulduğu gün; mal teslimine ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlar. Ancak tüketici, sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içinde de cayma hakkını kullanabilir.

 Birden fazla parçadan oluşan mallarda, tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin son parçayı teslim aldığı gün cayma süresi başlar.,

 Belirli bir süre boyunca malın düzenli tesliminin yapıldığı sözleşmelerde, tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin ilk malı teslim aldığı gün esas alınır.

Tüketici zamanı kullanırken dikkat etmesi gereken başka bir durumda malın satıcı tarafından taşıyıcıya teslimi, tüketiciye yapılan teslim olarak kabul edilemeyeceğini bilmesidir. Mal teslimi ile hizmet ifasının birlikte yapıldığı sözleşmelerde, mal teslimine ilişkin cayma hakkı hükümleri uygulanır.

Tüketici, cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirilmezse, cayma hakkını kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı değildir. Bu süre her halükarda cayma süresinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erer.

Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi dolmadan, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmesi yeterlidir.

Tüketici Seçimlilik Hakkını Kullanmalıdır.

Satın alınan mal veya hizmetin ayıplı olduğunu fark eden tüketici öncelikle o mal veya hizmeti aldığı satıcı veya kurumla görüşmelidir. Bu görüşmelerden bir sonuç alamazsa Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun gereği; satın aldığı malın değerine göre “tüketici hakem Heyeti”ne başvurması gerekir.  İlçe Tüketici Hakem Heyetine başvurmak için Mal veya Hizmetin Parasal değeri 2.199TL’nin altında olması gerekir. İl Tüketici Hakem Heyet için bu değere 2200TL-3299 TL arası ve Tüketici Mahkemelerine Başvuruda parasal sınır 3300 TL Üzerinde olması gereklidir. (belirtilen değerler 2015 yılı için geçerlidir.)  Ayrıca Tüketiciler, Tüketici Hakları Dernekleri nezdinde de şikayet bildirisin de bulunabilirler.

Ergün Kılıç

Tüketici Hakları Derneği

Genel Başkan Yardımcısı